İbadet, en geniş anlamda varlıkların, Allah’a boyun eğmeleri, O’na içten sevgi ve saygı göstererek kulluk yapmaları demektir. Özel anlamda ise ibadet, Allah’ın hoşnutluğunu kazanmak ve O’na yakın olmak için Allah tarafından emredilen ve Hz. Peygamber (as) tarafından uygulamalı olarak gösterilen namaz, oruç ve hac gibi amellere denir. Bununla birlikte Allah’ın rızasını kazandıracak her hareket, davranış, duygu ve düşünce de ibadettir.
Niçin ibadet ederiz?
Bir Müslüman, yalnız iman etmekle değil inandığı ilkeleri uygulamak ve yaşamakla da yükümlüdür. Allah’a inandığını söyleyen kişinin gönülden ve isteyerek Rabbine yönelmesi, kulluk etmesi, boyun eğmesi ve itaat etmesi gerekir. Çünkü Allah’a ibadet etmek, O’na duyulan sevginin ve şükranın bir sonucudur. Her türlü nimeti veren, yarattıklarının her şeyinden haberdar olan, her şeyin tek ve gerçek sahibi olan Rabbimiz, elbette saygı ve sevginin en yücesine layıktır. Hayatın her anı ve alanı, Allah’a saygı ve sevgi göstermek,
O’nun rızasını kazanmak için fırsat ve imkânlar içerir. İbadet, insanın, Allah’a karşı sorumluluklarını yerine getirmesiyle birlikte, içinde yaşadığı toplumla, bizzat kendisiyle, hatta dünyadaki bütün canlı ve cansız varlıklarla kurduğu ilişkileri de içine alır. Evde, okulda, sokakta, alışverişte, oyunda ve daha pek çok durumda Allah’ın rızasına uygun davranmak mümkündür. İslâm’ın belirlediği ilkeler doğrultusunda insanın ortaya koyduğu her davranış, sahip olduğu her duygu ve düşünce ibadettir. İman ile davranışlar arasındaki ilişki karşılıklıdır. İbadet, imanın davranışlarda görünen hâlidir.
Sana ölüm gelinceye kadar
Rabbine ibadet et.
(15 / Hicr Suresi, 99. Ayet)
Başlıca İbadetlerimiz
Yukarıda aktarılan, hayatın tamamını kuşatan ibadet anlayışından başka, bir de zamanı, yeri, yapılış tarzı ve miktarı dinimizce belirlenmiş özel ibadetler vardır.
Dinimizin temel esasları olan ibadetlerimizin başlıcaları şunlardır: namaz, oruç, zekât, hac. Bunları yapılma şekli yönünden kendi içinde üç gruba ayırabiliriz:
Bedenle yapılanlar (namaz, oruç), malla yapılanlar (zekât) ve hem beden hem malla yapılanlar (hac).
